Ortalama 320 gün güneşli olan Kuzey Kıbrıs’ta güneş enerjisi kullanımı ne durumda? Güneş enerjisinin avantajları ve son gelişmeleri Cabacaba Yenilenebilir Güneş Enerjisi Direktörü Nafi Cabacaba ile konuştuk. Detaylar Kıbrıs Emlak Merkezi’nde.
Cabacaba Yenilenebilir Güneş Enerjisi Direktörü Nafi Cabacaba Kıbrıs’ta Güneş enerjisi kullanımını ve avantajlarını anlattı.
Güneş enerjisi kullanımı günden güne yaygınlaşıyor. Elektrik faturalarına yansıyan zamlar, insanları çözümü güneş enerjisinde bulmaya itti. Talebi gören bankaların oluşturduğu kredi avantajları ile isteyen herkes evine ve iş yerine güneş enerjisi taktırmaya başladı.
Ancak bu talebin ve artışın sonucunda bir sıkıntı ortaya çıktı. O da voltaj dengesizliği. Voltaj dengesizliği evlerde ve iş yerlerinde kullanılan elektrikli aletlerin bozulmasına sebep oldu. Bu süreci, çözümlerini, 320 gün güneşli olan adamızda güneş enerjisi kullanımını ve avantajlarını Cabacaba Yenilenebilir Güneş Enerjisi Direktörü Nafi Cabacaba ile konuştuk.
Keyifli okumalar.
“Güneş Enerjisinde 11 Yıllık Tecrübe”
Nafi Cabacaba sizi tanıyarak başlayalım? Neler yapıyorsunuz sektörde?
Biz 1995 yılından itibaren inşaat malzemeleri satışı alanında faaliyet gösteriyoruz. 2011 yılından itibaren yenilenebilir güneş enerjisi alanında çalışmaya başladık. Bunun yanında ısıtma-soğutma sistemleri alanında da faaliyetlerimiz var.
Bu işlerimize yakın zamanda 2 farklı sektör daha ekleyeceğiz. Bir tanesi, dünyada örnekleri olan ancak Kuzey Kıbrıs’ta ilk olacak, içerisinde farklı konseptler barındıracak güzel bir kafe.
Diğeri ise eğer şartlar olgunlaşırsa inşaat sektörüne girmeyi planlıyoruz. İlerleyen dönemde detaylar daha da netleşmiş olacak.
“Evlerine Güneş Enerjisi Taktırmak İsteyenlerin Sayısı Hızla Artıyor”
Güneşli ada Kuzey Kıbrıs diye anlatıyoruz yatırımcılara. Peki güneş enerjisini iyi bir şekilde kullanıyor muyuz? Ne dersiniz?
Kuzey Kıbrıs’ta güneş enerjisi sistemleri 2010 yılında yasallaşmaya başladı. 2014 yılında da mahsuplaşma süreci başladı. Hatta Serhatköy’de Akdeniz’in en büyük 2. santrali kuruldu o dönemde. Ancak ülkemizin ufak olması sebebiyle bu avantajımızı kaybettik.
İnsanlar ilk başlarda güneş enerjisini sadece sıcak su olarak düşünürken şimdi artık ne kadar önemli olduğunu biliyorlar. Elektrik fiyatlarının zamlanması bunun önünü açan en büyük etkenlerden. Ülkenin elektrik üretimi petrolle yapılıyor, petrol zamlanır, elektrik zamlanır bu kadar basit halbuki güneş enerjisinde durum böyle değil.
2020 yılı itibariyle evlerine ve işyerlerine güneş enerjisi taktırmak isteyen insanların talebinde bir patlama oldu. Yılda ortalama 500 başvuru yapılırken 2000 başvuruya çıktı sayı ve pandemi döneminde de bu sayı düşmedi.
“Fazla Elektrik Voltaj Dengesizliğine Sebep Oldu”
Son günlerde yenilenebilir enerji konusunda bir krizden bahsediliyor. Nedir detayları?
2021 yılı itibariyle bakanlığın aldığı karar ile sektör sıkıntıya düştü. Bunun sebebini açıklamak isterim. Biz bir ada ülkesiyiz, elektrik kullanımımız kısıtlı.
Bir konuta güneş enerjisi kurulum izni verilirken, genel olarak mahallenin kullandığı enerjiye bakılmalı. Bu iş mahalle mahalle değerlendirilmeli ve ona göre izinler verilmeliydi, maalesef bizde böyle olmadı. Bol keseden izinler verildi, araştırılmadı. Hal böyle olunca da Kıb-Tek şebekesine ihtiyaç fazlası elektrik verilmeye başladı ve mahallelerde voltaj dengesizliği başladı.
Ülkemize gelen invertler/çeviriciler İngiltere standartına uygun şekilde 240V(-10% +8%) olarak geliyor. İstendiğinde, reaktif enerji üreterek veya frekans ayarı yaparak solar enerji üretimini kademeli düşürülebiliyor. Bölgelerde yaşanan voltaj dengesizliklerine karşı, solar enerji üretimini devam ettirmek isteyenler, gayrı yasal şekilde voltaj seviyesini inverterlerde 280V a kadar çektiler ve analiz yapılmadan verilen izinlerden dolayı kaynaklanan voltaj dengesizliklerini daha büyük bir hata ile kapatmaya çalıştılar.
Voltajların yükselmesi ile birlikte evlerdeki elektronik cihazlarda arızalar arttı, KıbTek şebekesi dengesizleşti ve inverterde, ürün garantisini kaybetmemek için voltaj ayarı yapmak istemeyen diğer solar enerji üreten evlerin de elektrik üretimi yapmasını engelledi.
Bir zamanlar, hiçbir zaman yeterli güneş enerjisine sahip olamayacağımızı düşünürken, şu anda şebeke kapasitesinin çok üzerine çıkmış durumdayız.
Bu durumun çözümü var tabi ki, enerjiyi depolamak. Üstelik akü ömürleri 30+ yıla çıkmış durumda. Ancak yetkililerin bu konuda bir yatırım kararı vermeleri gerekiyor. Bu işi yeniden keşfetmemize de gerek yok, hali hazırda uygulayan Avrupa ülkeleri var ve onları örnek alsak bunun çözümü gayet basit.
Burada belirtmek istediğim bir konu daha var, Kıbrıslı Türklerin 1960 yılına dayanan yasal hakkı; Avrupa Birliği’nin finanse edeceği Güney Kıbrıs, Yunanistan, İtalya ve İsrail üzerinden geçeçek elektrik hattı. Biz de Kuzey Kıbrıs olarak bu hatta bağlanabiliriz, bu bizim yasal hakkımız. Cumhurbaşkanlığı süreci biliyor. Bu hatta bağlanmamız, üretilen fazla enerjinin aktarılması ve arz güvenliği adına çözümü olacak.
Ayrıca bir konudan daha bahsetmek istiyorum, güneş enerjisi sektörü 10 bin kişilik istihdama sahip. Eğer bu konunun hızlıca çözümünü bulamazlarsa şirketlerin sayısı azalacak, dolayısıyla istihdam sayısı azalacak. Bu da krizin diğer boyutu.
“Herkes Güneş Enerjisi Kullanmak İstiyor”
Kimler tercih ediyor güneş enerjisi kullanımını? Avantajları neler?
Ev ve iş yerleri tercih ediyor. Aslında elektrik faturası 150 TL ve üzeri olan herkes kullanmak istiyor. Yeter ki kullanım izni alabilsinler. Şuan daha çok orta halli ve üzeri vatandaşlarımız tercih ediyor. Kredi kullanarak güneş enerjisi yaptırmak isteyenlerin sayısında düşüş var çünkü faizler yükseldi.
Avantajlarına gelecek olursak; ortalama 5 yılda kendini amorte ediyor, 30 yıl arızasız kullanım imkanı var, yılda 2 kere bakım gerekiyor.
“5 Yılda Kendini Amorti Eden Sistem”
Biraz da fiyat hesabı yapalım mı? Örneğin 100 m2’lik, 2 yatak odalı bir ev için kurulum maliyeti ve amortisman süresi nedir ortalama?
Evin büyüklüğünden ziyade içerideki elektrik kullanımı önemli olan. 3 KW’lık bir sistemin kurulumu 3-4 bin Euro’dur. Ancak bizde evlerde klima kullanımı olduğundan 1100 TL’lik elektrik faturalarının geldiği evlere, 5-6 bin Euro’luk bir yatırım gerekiyor.
Yeni konut projelerinde tercih ediliyor mu sistem?
Prestijli konut projeleri tercih ediyor evet. Ancak genel olarak kullanımı yaygın değil konut projelerinde.
Ancak insanlar kendilerine ev yaptırırlarken bunu da planlıyor ve hayata geçiriyor.
“Güneş Enerjili Evler Altın Değerinde”
Enerji maliyetinin olmaması, konut projelerine artı katar mı? Alıcıya avantaj sağlar mı?
Tabi ki. Özellikle bu dönemden sonra. Çünkü artık izinler her isteyene verilmiyor. Şöyle örnekleyeyim, 5 bin euroluk bir yatırım konuta 10 bin Euro değer katacaktır.
Altın değerinde oldu güneş enerjili evler. Başkası izin alamayacak.
Avrupa’da öyledir, konutta güneş sistem varsa ve ev enerji dostuysa değeri %10-30 arası daha pahalıdır. Bizde de durum böyle olacak
Güneş enerjisi kullanmayı düşünenlere mesajınız var mı?
Kıbrıs’ta yapılacak en akıllıca yatırım. Nedenleri ve sonuçlarıyla anlattım. Yeter ki izin alabilsinler.
İlave eklemek istediğiniz bir konu var mı?
Kıb-Tek yöneticilerinin elektrik depolama hakkında hızlıca karar verip, konuyu çözmeleri gerekiyor. Günümüz dünyasında böyle bir imkan kısıtlanmamalı aksine çözümü hazır, hızlıca hayata geçirilecek adımlar atılmalı.
Kıbrıs emlak sektöründeki gelişmeleri, yatırım fırsatlarını ve emlak ilanlarını portalımızdan Türkçe, İngilizce ve Rusça olarak takip edebilirsiniz.
KIBRIS EMLAK MERKEZİ
Etiketler: nafi cabacaba, güneş enerjisiEn güncel haberlere erişmek için mail listemize abone olun
